Η Ελλάδα αγωνίζεται για τα εθνικά δίκαιά της αλλά δια της βίας κατoρθώνει να διαφυλάξει τα εθνικά της συμφέροντα
Αγαπητές συμπατριώτισσες Μακεδόνισες και Αγαπητοί συμπατριώτες Μακεδόνες,
Αισθάνομαι μεγάλη χαρά και τιμή που βρίσκομαι ανάμεσα σας, ανάμεσα σε παλιούς και πολλούς φίλους σ’ αυτήν την ιστορική ημέρα της ενάρξεως της 12ης Παγκοσμίου Συνελεύσεως της Παμμακεδονικής Ενώσεως.
Ως Μακεδόνας, κατανοώ πλήρως και συμμερίζομαι τις ανησυχίες σας σχετικά με την Μακεδονία μας την γενέτειρα του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ωστόσο, το κύριο θέμα της ομιλίας μου δεν είναι η ιστορική αλήθεια, αλλά το τι κρύβεται πίσω από αυτήν. Το ότι «Οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν Έλληνες» ξεπερνά κάθε εύλογη αμφιβολία. Ακόμη και εκείνοι στα Σκόπια που έχουν στοιχειώδη γνώση της κλασσικής ιστορίας το γνωρίζουν. Φυσικά, η λογική δεν ισχύει για τους λαϊκιστές πολιτικούς, τους δικτατορίσκους και τους οπαδούς των ακραίων εθνικιστικών κύκλων. Αλλά δεν είμαι εδώ για να σας απασχολήσω με τις ανοησίες των Σκοπιανών.
Ο λόγος που ευρίσκομαι ενώπιον σας είναι να επισημάνω ωρισμένα πράγματα που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν αλλά επίσης θέλω να δώσω την δική μου άποψη «βλέποντας τα πράγματα από διαφορετική σκοπιά». Θέλω να σας δώσω την δική μου άποψη για την απόφαση της Κομιντέρν να αναγνωρίσει το Μακεδονικό έθνος και τι είδους αναγνώριση πράγματι έκανε.
Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι η Κομιντέρν χρησιμοποίησε ορισμούς στους οποίους απέδωσε την δική της σημασία. Οι λέξεις κλειδιά είναι Μακεντόσκαγια Νάτσια (Makedonskaya Natsia) και Μακέντονσκι Nάροντ (Makedoskiyi narod). Έτσι, ας δούμε την σημασία τους όπως την έδωσε η Κομιντέρν.
Έχω διαβάσει όλο το κείμενο της αποφάσεως το οποίο αποτελείται από τρεις σελίδες αλλά και την ανταλλαγή αλληλογραφίας μεταξύ διαφόρων σημαινόντων μελών της Κομιντέρν. Όσο πιό πολύ διάβαζα την απόφαση, τόσο πιο πολύ καταλάβαινα ότι η απόφαση συμπεριλάμβανε κάτι πού δεν έστεκε σωστά. Το ίδιο το ψήφισμα δεν προσέφερε κανένα χαρακτηριστικό στις λέξεις Νάτσια και Nάροντ διότι υποτίθεται ότι οι ορισμοί όπως η Κομιντέρν τους είχε ορίσει ήσαν γνωστοί μεταξύ των κομμουνιστών.
Πρίν προχωρήσω, θέλω να τονίσω ότι ο Ιωσήφ Στάλιν εθεωρείτο από τους κομμουνιστές της εποχής του Λένιν εμπειρογνώμων στις εθνότητες, και γι ‚ αυτό ο Λένιν τον είχε εκλέξει Υπουργόν Εθνοτήτων της Σοβιετικής Ενώσεως. Συμφώνως λοιπόν με τον Στάλιν,
«Νάτσια (πολυεθνικό κράτος) είναι μια ιστορικώς εξελισσόμενη, σταθερή κοινότητα λαών που διαμορφώνεται με βάση μια κοινή γλώσσα, εδαφική κυριαρχία, οικονομική ζωή και ψυχολογική σύνθεση που εκδηλώνεται σε μια κοινή κουλτούρα … Είναι αυτονόητο ότι ένα έθνος, όπως κάθε άλλο ιστορικό φαινόμενο, υπόκειται στον νόμο της αλλαγής … Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι κανένα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά δεν αρκεί από μόνο του για να καθορίσει ένα έθνος. Από την άλλη πλευρά, είναι αρκετό να απουσιάζει ένα μόνο από αυτά τα χαρακτηριστικά και το έθνος παύει να είναι έθνος».
Γι’ αυτό συμφώνως με τον Στάλιν και την Κομιντέρν το έθνος έπρεπε να έχει εδαφική κυριαρχία και κοινή γλώσσα συνεννοήσεως. Την στιγμή που κάποιος υποβάλλει «επικράτεια» η λέξις «έθνος» αλλάζει σημασία από έθνος σε κράτος. Το κείμενο της αποφάσεως της Κομιντέρν που εμείς ενδιαφερόμαστε, είχε τον τίτλο «Το Μακεδονικό Ζήτημα και η Ενωμένη Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΕΟ)». Η απόφαση πάρθηκε δε στις 11 Ιανουαρίου του 1934 και όπως είπα περιελάμβανε τρεις σελίδες, αλλά για λόγους συντομίας θα καλύψω μόνον επτά προτάσεις που μας ενδιαφέρουν ιδιαιτέρως. Από τις επτά προτάσεις, οι πέντε δεν φαίνεται εκ πρώτης όψεως να έχουν συνοχή με την πρώτη παράγραφο.
Η επιτροπή της Κομιντέρν αφιέρωσε τις πρώτες προτάσεις στην αναγνώριση του μακεδονικού «έθνους» και το δικαίωμα του μακεδονικού «λαού» για αυτοδιάθεση της περιοχής που ζούσε με απόσχιση από τις χώρες που κατοικούσε ακόμη και εάν έπρεπε να πολεμήσει για να το επιτύχει.
Οι τρείς προτάσεις που ακολούθησαν αφιερώνονται στον «αγώνα» που υποτίθεται ότι έδινε για την ανεξαρτησία του ο μακεδονικός λαός στην ελληνική, σερβική και βουλγαρική Μακεδονία. Επίσης κατεδίκαζαν τις κυβερνήσεις των τριών κρατών που έκαναν τον μακεδονικόν λαό να υποφέρει.
Οι τελευταίες δυο προτάσεις όμως έδιναν την διακυβέρνηση του μακεδονικού «έθνους» στην Ενωμένη EMEO η οποία θα έκανε ό,τι ήταν δυνατόν μέσω εκπαιδεύσεως και αστυνομεύσεως να ακολουθήσει ως κύριο στόχο της την καλλιέργεια μιας «πλουραλιστικής και ανεκτικής εθνικής ταυτότητος», η οποία θα ήταν απηλλαγμένη από μισαλλοδοξία και ξενοφοβία. Αυτός θα ήταν ο χαρακτήρας του «μακεδονικού έθνους».
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα γραφόμενα των Ένγκελς, Λένιν, Στάλιν, της Κομιντερν, και την αλληλογραφία μεταξύ διαφόρων σημαινόντων μελών της Κομιντέρν, η έκφρασις Μακεντόσκαγια νάτσια δεν σημαίνει μακεδονικό έθνος με την εθνοτική άποψη, αλλά την πολιτική άποψη, δηλαδή ένα «πολυεθνικό κράτος» στο οποίο ζει ο Μακεδονικός λαός. Ποιός ακριβώς ήταν ο μακεδονικός λαός; Θα σας εξηγήσω παρακάτω.
Το Μακεδονικό πολυεθνικό κράτος δεν υπήρχε τότε, ωστόσο ήταν στα σκαριά. Η Κομιντέρν ανεγνώρισε εκ των προτέρων ένα πολυεθνικό κράτος, την Βαλκανική Σοβιετική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία, η οποία θα σχηματίζονταν από τα προερχόμενα εδάφη της Μακεδονίας από τις τρεις βαλκανικές χώρες.
Ας έρθουμε τώρα στο ποιός ήταν ο μακεδονικός λαός.
Ο Hristo Andonov-Poljanski, σκοπιανός ιστορικός και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου των Σκοπίων, προσέφερε την ακόλουθη εξήγηση: «Σε άλλα έγγραφα της Κομιντέρν, η έκφρασις «μακεδονικός λαός» καλύπτει όλους ανεξαιρέτως τους πληθυσμούς που κατοικούσαν στην περιοχή της Μακεδονίας. Δηλαδή όλοι οι κάτοικοι της Μακεδονίας ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής αποτελούσαν τον «μακεδονικόν λαόν».
Να επαναλάβω, η Κομιντέρν ανεγνώρισε ένα επερχόμενο πολυεθνικό κράτος της Μακεδονίας κατοικημένο από ποικίλους λαούς που ζούσαν τότε στην Μακεδονία. Έτσι, όσοι νομίζουν ότι με τον όρο «Μακεδονικό Έθνος» η Κομιντέρν εννοούσε το σλαβικό ως ομόαιμον, ομόγλωσσον, κλπ, δηλαδή τους Σκοπιανούς, κάνουν μεγάλο λάθος.
Τέτοιο πράγμα δεν ίσχυε για την Κομιντέρν. Μάλιστα η εγκυκλοπαίδεια της Κομιντέρν χαρακτηρίζει το μονοεθνικό κράτος ως φυλή. Το έθνος όμως για την Κομιντέρν δεν είναι φυλή, αλλά αποτελείται από φυλές. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα ανωτέρω η απόφασις της Κομιντέρν στην πραγματικότητα ανεγνώριζε το αναμενόμενο και συντόμως να συσταθεί πολυεθνικό κράτος της Μακεδονίας,
«Η καπιταλιστική αστική τάξις των κυριάρχων κρατών των τριών ιμπεριαλιστικών κυβερνήσεων, μεταξύ των οποίων έχει διαμελισθεί η Μακεδονία, προσπαθεί να καλύψει την εθνική τους καταπίεση αρνούμενη τα δικαιώματα των κατοίκων του γεωγραφικού χώρου της Μακεδονίας και την ύπαρξη του Μακεδονικού πολυεθνικού κράτους. Γι’ αυτόν τον λόγον, θα πρέπει οι κάτοικοι του γεωγραφικού χώρου της Μακεδονίας – ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής – να απαιτήσουν το δικαίωμά τους για αυτοδιάθεση με το δικαίωμα αποσχίσεως από τα κράτη που κατέχουν την Μακεδονία όπως Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία, Βουλγαρία και να πολεμήσουν για την ένωση της Μακεδονίας.»
Πρέπει να τονίσω ότι αυτοί που έγραψαν την απόφαση ήσαν ένας Τσέχος και δύο Πολωνοί που δεν είχαν ιδέα για το Μακεδονικό Ζήτημα και που ακολουθώντας τον τρόπον λειτουργίας της Κομιντέρν ετοίμασαν το τελικό σχέδιον της αποφάσεως με έλλειψη στοιχειώδους λογικής και στρέβλωση ιστορικών γεγονότων.
Η ενσάρκωσις του μακεδονικού πολυεθνικού κράτους είχε αρχίσει κιόλας στην κωμόπολη Γιάϊτσε (Jajce) της Βοσνίας και στην Μπλεντ (Bled) της Σλοβενίας μεταξύ της Γιουγκοσλαβίας και Βουλγαρίας που ήσαν υπό κομμουνιστικό καθεστώς. Έτσι, η Ελλάδα παρέμενε έξω.
Κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης Ειρήνης των Παρισίων που πραγματοποιήθηκε το 1946, ο Τίτο είχε το θράσος να ζητήσει δημοψήφισμα για τη μοίρα της ελληνικής Μακεδονίας. Συμφώνως με τον εκπρόσωπο της Γιουγκοσλαβίας, το δημοψήφισμα θα διεξαγόταν ταυτοχρόνως στις τρεις περιφέρειες της Μακεδονίας, δηλ. της Γιουγκοσλαβίας, Βουλγαρίας και Ελλάδος υπό την εποπτεία του ΟΗΕ και θα είχε δεσμευτικό χαρακτήρα. Στο δημοψήφισμα οι μόνιμοι κάτοικοι των τριών περιφερειών θα απαντούσαν εάν θα ήθελαν να αποσχιστεί η περιφέρειά τους από την χώρα ζούσαν και μετά την απόσχιση να σχηματίσουν μια ενωμένη Μακεδονία.
Μία τέτοια πρόταση φαινόταν ωραία και δίκαια για μία καλή λύση του μακεδονικού ζητήματος, έως ότου μερικές λεπτομέρειες έγιναν γνωστές. Λοιπόν συμφώνως με το τελικό σκέλος προτάσεως, οι νόμιμοι ψηφοφόροι θα ψήφιζαν στις εκλογικές περιφέρειες και στις χώρες που κατοικούσαν. Ωστόσο, τα αποτελέσματα θα λαμβάνονταν υπόψη από το άθροισμα όλων των ψηφοφόρων συνολικώς. Επιτρέψτε μου να επαναλάβω. Παρά το γεγονός ότι ο λαός της κάθε περιοχής θα έριχνε το ψηφοδέλτιό του σε τρεις ξεχωριστές χώρες, το σύνολο θα υπολογίζονταν ως ένα κράτος της ενωμένης Μακεδονίας.
Δεδομένου του γεγονότος ότι ολόκληρος ο πληθυσμός των περιφερειών της Μακεδονίας στην Γιουγοσλαβία και Βουλγαρία ζούσε υπό συνθήκες μονοκομματικής δικτατορίας ήταν συνολικά πολυπληθέστερος του πληθυσμού της ελληνικής Μακεδονίας. Το αποτέλεσμα θα ήταν γνωστό, πριν ακόμα οι άνθρωποι ψηφίσουν. Βεβαίως, η ελληνική αντιπροσωπεία απέρριψε ένα τέτοιο αίτημα. Η μεγαλύτερη ειρωνεία ήταν ότι η Γιουγκοσλαβία έκανε αυτά όταν ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης ήταν ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος κατά την διάρκεια των συνομιλιών. Ήταν ο ίδιος άνθρωπος που το 1916, ως Νομάρχης της Κερκύρας, με προσωπική του πρωτοβουλία έσωσε 151,828 Σέρβους Στρατιώτες από καταστροφή.
Για να σας δώσω ένα άλλο επιχείρημα για τις λέξεις Νάτσια και Νάροντ. Η διοικητική οργάνωση της Γιουγκοσλαβίας βασίστηκε στο σύστημα της Σοβιετικής Ενώσεως και έλυσε το εθνοτικό θέμα μέσω του συστήματος των «Λαών και Εθνοτικών μειονοτήτων» ή όπως στα Σερβο-Κροατικά ονομάζονταν «Νάροντι ι Ναρόντνοστι» (narodi i narodnosti).
Το σύστημα θεωρούσε τους Σλάβους των οποίων η πατρίδα ήταν εντός της Γιουγκοσλαβίας ως λαούς ή Νάροντι. Αυτοί οι λαοί αποτέλεσαν τη βάση των δημοκρατιών. Όμως τα έθνη που είχαν την πατρίδα τους εκτός Γιουγκοσλαβίας όπως οι Αλβανοί, Τσέχοι, Ρώσοι, Ρουθήνιοι και άλλοι δεν ήσαν Νάροντι ή λαοί, ήσαν Ναρόντνοστι ή εθνοτικές μειονότητες.
Και ακόμη ένα πράγμα. Οι υποτιθέμενοι «Μακεδόνες» των Σκοπίων ονομάσθηκαν «λαός» λόγω της σλαβικής τους προελεύσεως με μητρική χώρα εντός Γιουγκοσλαβίας. Εάν ήσαν πραγματικοί Μακεδόνες δεν θα τους επέτρεπε το σύστημα να έχουν δική τους Δημοκρατία εντός της Γιουγκοσλαβίας, διότι η μητέρα πατρίδα τους θα ήταν εκτός Γιουγκοσλαβίας, δηλαδή στην Ελλάδα.
Εδώ πρέπει να προσέξουμε λιγάκι. Παρόλον που οι λαοί της Γιουγκοσλαβίας ήσαν τεχνικώς έθνη με την εθνοτική άποψη και αυτό έγινε φανερόν μετά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, ο Τίτο ως Μαρξιστής δεν ονόμασε τους σλαβικούς λαούς Νάτσιε αλλά Νάροντι. Για τον Τίτο Νάτσια εσήμαινε ένα πολυεθνικό κράτος όπως ήταν η ίδια Γιουγκοσλαβία ή Γιουγοσλόβενσκα Νάτσια.
Εβδομήντα χρόνια από την απόφαση με την οποία η Κομιντέρν ανεγνώρισε την ύπαρξη ενός ανύπαρκτου κράτους, τα Σκόπια εξακολουθούν να αγωνίζονται εναντίον της Ελλάδος για μία Μακεδονία που δεν εξουσίαζαν ποτέ. Ωστόσο, αυτή τη φορά πρόκειται για διαμεσολαβητικό πόλεμο νεύρων και εντυπώσεων. Τα Σκόπια χρησιμοποιούν την τυφλώς πειθαρχημένη και αψόγως οργανωμένη διασπορά τους στην οποία αμέσως και εμμέσως διοχετεύουν χρήματα και οδηγίες, ενώ χρησιμοποιούν αποτελεσματικώς αφρόκρεμα ειδημόνων στην διεθνή πολιτική, διεθνές δίκαιο, την εθνική ασφάλεια και άλλους κλάδους γνώσεων.
Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα δεν χρησιμοποίησε και ούτε χρησιμοποιεί όπως πρέπει τα δικά της παιδιά που ζουν στο εξωτερικό, λόγω μικροπολιτικής και της κακώς εννοουμένης πολιτικής ιδεολογίας. Οι κυβερνήσεις της Ελλάδος, αντί να έρχονται απ’ ευθείας σε επαφή με αυτούς που πρέπει, προτιμούν ειδικευμένους «καλοθελητές» μέσω πρεσβειών και προξενείων που συκοφαντούν αυτούς που μπορούν να βοηθήσουν αφού τους βλέπουν ως κίνδυνο στις προσωπικές επιδιώξεις τους. Έτσι, εκείνοι που μπορούν πραγματικά να βοηθήσουν την Ελλάδα είναι άγνωστοι διότι επισκιάζονται από το κατεστημένο της διασποράς και από αυτοδιορισμένους εθνοσωτήρες. Και έτσι οι ειδήμονες επί των πραγμάτων παραμελούνται από την πατρίδα.
Γενικώς έχουμε χάσει την περιφερειακή όραση της πολιτικής και επιχειρηματικής στρατηγικής αναπτύξεως και εφαρμόζουμε ιδεολογίες που σαν καπίστρια εμποδίζουν ή σταματούν την προσωπική μας ανάπτυξη και σαν παρωπίδες μας οδηγούν σε εθνική λήθη. Πολιτικές ιδεολογίες που δεν μπορούν να εφαρμοστούν, προσωπικές φιλοδοξίες και όχι η Ελλάδα μας είναι η προτεραιότητα μας. Έχουμε χάσει την μεγάλη εικόνα.
Ο σκοπός των Σκοπίων δεν είναι μόνον το έδαφος της Μακεδονίας μας, αλλά είναι συγχρόνως και ο διεθνής εξευτελισμός και η ταπείνωση της Ελλάδος μέσω της επιβολής σχεδίων τους για τη Μακεδονία μας. Σπαταλούμε πολύ χρόνο σε συζήτηση ενός ιστορικώς ανωφελούς στοιχείου, όπως «οι αρχαίοι Μακεδόνες ήσαν Έλληνες», το οποίο είναι μόνον η πρόσοψη του θέματος, και δεν αφιερώνουμε ούτε ένα λεπτό για το ζουμί του θέματος που είναι η πραγματική υπεράσπιση και προάσπιση του ελληνικού έθνους και της Ελλάδος.
Χρειάζεται όμως να μάθουμε να ευχαριστούμε αυτούς που μας βοηθούν με πράξεις. Η ιδέα δεν είναι να ευχαριστούμε τους εαυτούς μας και να αγνοούμε τους ξένους και τους αξιωματούχους τους. Αντιθέτως, πρέπει να μεταφέρουμε το μήνυμά μας έτσι ώστε οι σημαίνοντες ξένοι να εκτιμούν τις θέσεις μας. Πρέπει να κερδίσουμε τη συναισθηματική και πνευματική υποστήριξη του κόσμου, δηλαδή τις καρδιές και το σκεπτικό όλων. Η Ελλάδα εξαρτάται από όλον τον κόσμο. Ανώριμα και εκτός θέματος επιχειρήματα, ή ακόμη και υβρισμοί ξένων αξιωματούχων διότι δεν γνωρίζουν ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες ήσαν Έλληνες, δεν μας κερδίζουν φίλους. Τέτοιες συμπεριφορές απωθούν ακόμη και όσους μας αγαπούν. Έτσι χάνουμε και τους λίγους φίλους που έχουμε.
Αγαπητές συμπατριώτισσες και Αγαπητοί συμπατριώτες
Τελειώνοντας, επιτρέψτε μου να σας δώσω ένα παράδειγμα.
Φανταστείτε δύο ομάδες να παίζουν ποδόσφαιρο. Η μία ομάδα έχει επαγγελματίες παίκτες που παίζουν με ομαδικό πνεύμα και χρησιμοποιώντας το μυαλό τους και τις τεχνικές γνώσεις χωρίς να ενδιαφέρονται για χειροκροτήματα. Ο σκοπός τους είναι να επιτύχουν το ποθητό τέρμα.
Η άλλη ομάδα έχει ερασιτέχνες παίκτες που κάνουν ό,τι μπορούν να επιδείξουν τα τεχνικά προσόντα τους και την τεχνική τους δεξιοτεχνία. Σ’ αυτήν την ομάδα ο καθένας προσπαθεί μόνος του να βάλει γκολ, συμπεριλαμβανομένου του τερματοφύλακα. Η ομάδα αυτή είναι γεμάτη από επιδειξίες. Ενδιαφέρονται περισσότερο για τα χειροκροτήματα από τις κερκίδες, παρά να οργανωθούν επαγγελματικώς και να προκαλέσουν το φόβο των αντιπάλων τους και το σεβασμό των φίλων τους. Όλα αυτά χωρίς το ποθητό αποτέλεσμα. Δεν χρειάζεται να σας πω ποια ομάδα θα κερδίσει τελικά τον αγώνα.
Η Ελλάδα αγωνίζεται για τα εθνικά δίκαιά της αλλά δια της βίας κατoρθώνει να διαφυλάξει τα εθνικά της συμφέροντα. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να γνωρίζουν ότι το λόμπυ δεν είναι χόμπυ και ούτε πρέπει να είναι. Η πατρίδα μας διαθέτει μερικά από τα καλλίτερα μυαλά στην ανθρωπότητα αλλά εμπιστευόμαστε την τύχη της σε άσχετους επιδειξίες. Αυτό είναι το πρόβλημα που έχομε και πρέπει να το εξαλείψουμε.
Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας.
* Ομιλία του καθηγητή κ. Marcus Alexander Templar που εκφωνήθηκε στις 23 Ιουλίου του 2017 από τον καθηγητή του Α.Π.Θ. κ. Ιάκωβο Μιχαηλίδη στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών επειδή δεν μπόρεσε τελικά να παραστεί ο ίδιος στην εκδήλωση.
4. Στην ζωή των ατόμων και συχνά των μαζών παρατηρείται ενα παράξενο φαινόμενο : τραγικές περιπτώσεις πού έχουν και την κομική τους πλευρά.
Κατι ανάλογο συνέβη μ΄ ενα χωριό της ορεινής Θεσσαλονίκης επί Τουρκοκρατίας. ο Χιλμή Πασσας Γενικός Διοικητής των σαντζακίων Θεσσαλονίκης, Μοναστηριού και Σκοπίων στα 1905 αποφάσισε να καταρτίση επίσημη στατιστική αυτών των τριών νομών.
Στις πόλεις και τα μεγαλύτερα κέντρα γι΄ αυτόν τον σκοπό διορίσθησαν αντιγραφείς. Άλλα για τα χωριά έπρεπε οι προύχοντες των και ο παππάς να πάνε στη πλησιέστερη πόλι και να δηλώσουν μεταξύ άλλων και την εθνότητα των συγχωρικών των.
’Έτσι και οι προύχοντες του εν λόγω χωριού πήγαν στην Θεσσαλονίκη και δήλωσαν ότι ολόκληρος ο πληθυσμός ήταν εξ αρχής και ως τώρα Πατριαρχικοί.
Άλλα λίγες μέρες θστερώτερα πήγαν στο χωριό τους κομιτατζήδες και τούς απείλησαν ότι θα τούς κάψουν και θα τούς ρημάξουν, αν δεν πάνε αμέσως να δηλώσουν ότι προσχωρούν στην Εξαρχία.
Πήγαν λοιπόν οι ίδιοι προύχοντες στη Θεσσαλονίκη και δήλωσαν, ότι έγινε λάθος και ότι είναι εξαρχικοί.
Την εποχήν όμως εκείνη δρούσαν στη μεσαία και νότια Μακεδονία ελληνικά αντάρτικα σώματα καλά οργανωμένα.
Έπισκέφθηκαν το χωριό και πειθανάγκασαν τούς προύχοντας του να πάνε στη Θεσσαλονίκη και να δηλώσουν, ότι είναι Πατριαρχικοί.
Έτσι κι έγινε. Όταν το πληροφορήθηκαν οι κομιτατζήδες εξεμάνησαν.
Τούς απείλησαν, ότι θα κάψουν το χωριό τους, αν δεν πάνε αμέσως να δηλώσουν, ότι είναι έξαρχικοί. Και για ν΄ αποδείξουν, ότι δεν χωρατεύουν έκαψαν μερικά σπίτια των φανατικωτέρων Πατριαρχικών.
Ξαναπηγαίνουν πάλι οι ταλαίπωροι άνθρωποι.
Οταν ο Χιλμή Πασσάς πληροφορήθηκε τον ερχομό τους, ζήτησε να παρουσιαστούν μπροστά του :
—Τι εισθε τέλος πάντων τούς είπε οργισμένος.
Είσθε Έλληνες, είσθε Βούλγαροι, είσθε Πατριαρχικοί η Έξαρχικοί ;
Τί καμώματα είναι αυτά τα δικά σας.
Και οι προύχοντες μ’ ενα στόμα απάντησαν :
—Δεν είμαστε, Πασσά μου, ούτε Έλληνες, ούτε Βούλγαροι, ούτε Πατριαρχικοί, ούτε Έξαρχικοί …. Είμαστε Άτσίγγανοι !
Τό κωμικοτραγικό αυτό επεισόδιο μου το διηγήθηκε ο γέρο-Τάτης, προύχων της Θεσσαλονίκης, πού την εποχήν εκείνην ήταν άζάς (δηλ. νομαρχιακός σύμβουλος) και αντιπρόσωπος της ελληνικής κοινότητος της επαρχίας της Θεσσαλονίκης στο εν λόγφ Συμβούλιο.
Μια απάντηση για το τι, ποιος και γιατί μπορεί να είναι τα πράγματα έτσι μας δίνει και το παράδειγμα του αποσπάσματος του άρθρου Γραικομάνοι: Οι σλαβόφωνοι Έλληνες της Μακεδονίας, Θράκης και Βουλγαρίας
Δ. Κ. Βογαζλής
Οι καημένοι οι Γραικομάνοι κυριολεκτικούς δεν ήξεραν «ποιόν Θεό να προσκυνήσουν».
Άς μη τούς κατακρίνουμε τούς δυστυχείς !
Ε‘. ΕΠΙΛΟΓΟΣ.