Βαθειά νυχτωμένη η Αθήνα ξύπνησε ξαφνικά όταν ο Πρόεδρος Ταγίπ Ρετζέπ Ερντογάν δήλωσε πρόσφατα ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει ουσιαστικά την Συνθήκη της Λωζάννης και έδειξε τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά μας. Δικαιολογημένος, έστω και όψιμος, ο προβληματισμός μας αλλά αποκλείεται να οδηγήσει σε εθνική στρατηγική ενόσω περιορίζεται στο Αιγαίο.
Στην πραγματικότητα η Συνθήκη της Λωζάννης ρυθμίζει όλα τα σύνορα της σημερινής Τουρκικής Δημοκρατίας υπό τον Κεμάλ Ατατούρκ και επικυρώνει την Συνθήκη των Σεβρών. Στην Λωζάννη, στις 24 Ιουλίου 1923, η Τουρκία παραιτήθηκε τελεσίδικα από κάθε δικαίωμα κυριαρχίας στις αχανείς Επαρχίες της ηττημένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: Συρία, Μεσοποταμία, Χετζάζη, Παλαιστίνη, Αίγυπτος, Σουδάν, Δωδεκάνησα και Κύπρος. Την Συνθήκη με την Τουρκία δεν υπέγραψε μόνον η Ελλάδα αλλά συνυπέγραψαν επίσης η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Ιαπωνία, η Γιουγκοσλαβία και η Ρουμανία. Συνεπώς, με την δήλωσή του ο Ερντογάν δεν διεκδικεί απλώς τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου αλλά τον ευρύτερο χώρο της Ανατολής, η οποία φλέγεται τώρα και τελεί υπό αναδασμόν.
Μέσω του Ισλάμ και αυτού που η ίδια αποκαλεί «οθωμανική κληρονομιά», η Τουρκία υπό τον Ταγίπ Ερντογάν τα τελευταία 15 περίπου χρόνια θεωρεί χώρες της άμεσης επιρροής της όσα κράτη των Βαλκανίων, της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής προέκυψαν από την διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι έχει εμπλακεί στον πόλεμο της Συρίας, εισέβαλε στο Βόρειο Ιράκ και εξοντώνει δια πυρός και σιδήρου τους Κούρδους στα τουρκικά, συριακά και ιρακινά εδάφη. Απλώς πιστεύει ότι ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν έληξε ακόμη.
Η δημογραφία είναι ένα επί πλέον στρατηγικό προνόμιό της σε βάθος χρόνου. Οι Μουσουλμάνοι παρουσιάζουν τριπλάσιο δείκτη γεννήσεων σε σύγκριση με τους Χριστιανούς. Ταυτόχρονα ο πληθυσμός της Τουρκίας εγγίζει τα 75 εκατομμύρια και έχει μέσον όρον ηλικίας τα 29 έτη ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τα 40. Σήμερα ο τουρκικός πληθυσμός της Ανατολικής Θράκης και της Κωνσταντινούπολης υπολογίζεται ίσος με συνολικό άθροισμα του πληθυσμού που ζει σε έξι βαλκανικά κράτη: Ελλάδα, Βουλγαρία, Σκόπια, Αλβανία, Κοσσυφοπέδιο και Μαυροβούνιο.
Στα Βαλκάνια ασκεί στρατηγική βάθους, κατέλαβε ήδη ισχυρές θέσεις και προωθεί τον νεο-οθωμανισμό. Η αμερικανική CIA στην ιστοσελίδα της αναφέρει τον συνολικό πληθυσμό και την σύνθεσή του σε κάθε βαλκανική χώρα ως εξής:
Αλβανία: πληθυσμός 3.100.00. Μουσουλμάνοι 75%, Ορθόδοξοι 20%, Καθολικοί 20%. Βουλγαρία: πληθυσμός 7.038.000. Μουσουλμάνοι 12,5% – οι Τούρκοι 8%. Βοσνία: πληθυσμός 3.880.000. 48% Μουσουλμάνοι, 37,1% Σέρβοι, 14,3% Κροάτες. Κοσσυφοπέδιο: πληθυσμός 1.836. 529. Μουσουλμάνοι Αλβανοί 92% και άλλοι 3% (Βόσνιοι, Τούρκοι, Ρομά κ.α) Μαυροβούνιο: πληθυσμός 657.394. Μουσουλμάνοι 17,7% (Αλβανοί 5%, Βόσνιοι 8%, Ρομά 4,7%) Οι Αλβανοί του Σαντζάκ-Μετόχεια αντιπροσωπεύονται στη Βουλή με αλβανικό κόμμα. Σερβία: πληθυσμός 7.310.555. Μουσουλμάνοι 3,2%, Σέρβοι 83%, άλλες μειονότητες 13,8%. Επίσημα αναφέρονται μόνον 57.000 Αλβανοί στο Πρέσεβο και στο σερβικό τμήμα του Σαντζάκ. Ωστόσο, οι „λίγοι“ Αλβανοί κυριαρχούν στο Πρέσεβο και συγκροτούν ανά δύο αλβανικά κόμματα σε Πρέσεβο και Σαντζάκ. Σκόπια: πληθυσμός 2.082.000. Μουσουλμάνοι 32% (Αλβανοί 25,3%, Τούρκοι 4% και Ρομά 2,7%)
Την στρατηγική του νεο-οθωμανισμού, που είναι ασύμβατη με το Δόγμα του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, εξειδίκευσε μεθοδικά ο καθηγητής Αχμέτ Νταβούτογλου ως Υπουργός Εξωτερικών. Στο βιβλίο του Στρατηγικό βάθος γράφει:[1]
Οι τουρκικές και μουσουλμανικές μειονότητες σε Βουλγαρία, Ελλάδα, Μακεδονία, Σαντζάκ, Κοσσυφοπέδιο, Βοσνία και Ρουμανία αποτελούν σημαντικά στοιχεία της βαλκανικής πολιτικής της Τουρκίας (…) Η ζώνη που εξικνείται από Μπίχατς, Βοσνία, Σαντζάκ, Κοσσυφοπέδιο, Αλβανία, Μακεδονία, Κίτρτζαλι Βουλγαρίας, Δυτική Θράκη, καταλήγει στην Ανατολική Θράκη και έχει τον χαρακτήρα ζωτικής αρτηρίας για τη γεωπολιτική της Τουρκίας.
Τον Σεπτέμβριο 2010 εβδομήντα οθωμανολόγοι από 30 περίπου κράτη συγκρότησαν διεθνές επιστημονικό συμπόσιο στο Πανεπιστήμιο του Μπίλετσικ της Τουρκίας. Ο πρύτανής του δήλωσε: Όλοι οι οθωμανολόγοι συμμερίζονται την άποψη ότι οι δυτικοί ιστορικοί υπήρξαν μεροληπτικοί και παρερμήνευσαν την Οθωμανική Ιστορία. Αλλά οι μελέτες δείχνουν ότι αυτό δεν είναι αλήθεια. Φέρνοντας σε επαφή επιστήμονες από πολλές χώρες, κάνουμε τα πρώτα βήματα για να ξαναγραφεί η Οθωμανική Ιστορία.
Δύο διεθνή επιστημονικά συνέδρια στα λαμπρότερα Πανεπιστήμια της Κωνσταντινουπόλεως το 2012 αναθεώρησαν, υπό την οθωμανική οπτική, τις επιχειρήσεις και τις συνέπειες του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου.
Οι πλησιέστεροι, πιο ευάλωτοι και χρησιμότεροι στόχοι της νεο-οθωμανικής στρατηγικής είναι η Βουλγαρία και τα Σκόπια.
Η Βουλγαρία αποτελεί την πύλη του Οθωμανικού Διαδρόμου. Οι Μουσουλμάνοι υπερβαίνουν το 12% του πληθυσμού της. Οι 750.000 Τούρκοι της ζουν συμπαγείς περί το Κίρτζαλι και σχηματίζουν το Θρακικό Μουσουλμανικό Τρίγωνο με την μουσουλμανική μειονότητα της ελληνικής Δυτικής Θράκης και με τον ογκώδη πληθυσμό της τουρκικής Ανατολικής Θράκης. Το κόμμα της τουρκικής μειονότητας έως το 2013 ήταν ο αναγκαίος εταίρος των εκάστοτε κυβερνήσεων.
Οροθετημένο γεωγραφικά στο κέντρο του παζλ Βουλγαρίας, Σερβίας, Αλβανίας, Κοσσυφοπεδίου και Ελλάδος το μικρό, πολυεθνικό και ετοιμόρροπο κράτος των Σκοπίων είναι το κατάλληλο όργανο της νεο-οθωμανικής στα Βαλκάνια.
Με 20ετή σύμβαση παραχώρησης και επένδυση 120 εκατ. ευρώ, η κολοσσιαία τουρκική TAV Airports Holding εκσυγχρόνισε και εκμεταλλεύεται τα δύο μοναδικά αεροδρόμια „Μέγας Αλέξανδρος“ της πρωτεύουσας και „Απόστολος Παύλος“ της Αχρίδας. Επίσης, κατασκεύασε και εκμεταλλεύεται τον μοναδικό Εμπορευματικό Αερολιμένα στο Στιπ. Το αεροδρόμιο των Σκοπίων δύναται να εξυπηρετήσει τέσσερα εκατομμύρια επιβάτες ετησίως σε μια χώρα δύο εκατομμυρίων πάμπτωχων. Από τον Αύγουστο 2011 η τουρκική εταιρεία „Πήγασος“ πραγματοποιεί καθημερινές πτήσεις Σκόπια-Κωνσταντινούπολη και Σκόπια-Σμύρνη με φθηνό εισιτήριο 29,99 €.
Το αεροδρόμιο της Αχρίδας βρίσκεται στα σύνορα με την Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο. Ο Εμπορευματικός Αερολιμένας του Στιπ διακινεί το τουρκικό εμπόριο σε όλα τα Βαλκάνια. Τον Μάρτιο 2011 η τουρκική Τράπεζα Χάλκ εξαγόρασε την Εξαγωγική και Πιστωτική Τράπεζα των Σκοπίων και άνοιξε τουρκικά σχολεία. Μεγάλες εταιρείες της Τουρκίας αγόρασαν φθηνές εκτάσεις γύρω από την πρωτεύουσα όπου οικοδόμησαν τους υψηλότερους στα Βαλκάνια ουρανοξύστες.
Τα Σκόπια επισκέπτονται επίσημα τον Μάρτιο 2011 ο υπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων, τον Σεπτέμβριο 2011 ο Πρωθυπουργός Ερντογάν και μετά ένα μήνα ο Αντιπρόεδρός του. Στα Σκόπια συνέρχεται το 4ο Διεθνές Συνέδριο Ισλαμικού Πολιτισμού στα Βαλκάνια τον Οκτώβριο 2010 και το επόμενο έτος το 7ο Διεθνές Συνέδριο Κεμάλ Ατατούρκ, υπό την αιγίδα των δύο Προέδρων Δημοκρατίας. Από το 2007 εορτάζεται κάθε χρόνο η Ημέρα Διδασκαλίας της Τουρκικής. Με τουρκικές δαπάνες αναστηλώθηκαν παλαιά οθωμανικά τεμένη: το Ζωγραφιστό Τζαμί, το Μεϊντάνι, ο Αραμπάτ Μπαμπά και οι τεκέδες Μπεκτασήδων. Με υποτροφίες της Άγκυρας εκπαιδεύονται από τον Απρίλιο 2011 σε 11 τουρκικά νοσοκομεία 58 γιατροί των Σκοπίων. Τον Αύγουστο 2011 θεμελιώνεται το Τουρκικό Θέατρο.
Όλα τα ανωτέρω -και όχι μόνον- έχει δημοσιεύσει έγκαιρα η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών και βρίσκονται στην ιστοσελίδα της. Αλλά με Βαλκάνια και Μακεδονία θα ασχολείται τώρα κοτζαμάν Αθήνα; Η συνέχεια στο επόμενο.
Ν. Ι. Μέρτζος
[1] Αχμέτ Νταβούτογλου Το Στρατηγικό βάθος, εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα 2010, σελ. 200, 407.
