Σαθρή η επιχειρηματολογία της Ρωμιοσύνης κατά των greeklish

 

 

Κάθε γλωσσική χρήση περιβάλλεται από μια ιδεολογία και η γραφή της γλώσσας μας με χρήση λατινικών στοιχείων (greeklish) δεν αποτελεί εξαίρεση, κατά την άποψη πολλών μάλιστα, αποτελεί ένα διαβρωτικό μηχανισμό της.

Η γλώσσα δεν είναι απλά ένα εργαλείο σκέψης και επικοινωνίας, αλλά ειδικά για τους ρωμιούς, αποτελεί σημαντικό σύμβολο εθνικής ταυτότητας: «Δεν είναι απλό εργαλείο η γλώσσα. Είναι ο πολιτισμός μας, είναι η ιστορία μας, είναι η σκέψη μας, είναι η νοοτροπία μας, είναι η ταυτότητά μας», δηλώνει ο καθηγητής Γλωσσολογίας Γεώργιος Μπαμπινιώτης.

Διαβάστε όποια επιχειρηματολογία βρήτε κατά των greeklish. Εν κατακλείδι, όλοι συμφωνούν, ότι δεν πρέπει να αλλοιωθεί η γραφή, γιατί θα χάσουμε την εθνική μας ταυτότητα. Τη φαντασίωση δηλαδή, που μας ενστάλαξαν στα μυαλά από παιδιά κατά την υποχρεωτική κρατική παιδεία, ότι δήθεν καταγόμαστε από τους αρχαίους έλληνες.

Ποιοι λόγοι επιβάλλουν να γράφουμε αντίρρηση; Ελλιπής ή ελλιπείς στον πληθυντικό; Επανειλημμένα κ.λπ.; Και πόσοι ρωμιοί ─παρά την πολυετή υποχρεωτική εκπαίδευση─ μπορούν να γράψουν το επανειλημμένα ορθογραφημένα; Κι αν το γράψουν τι κερδίζουν;

Ο λόγος ύπαρξης της ορθογραφίας δεν είναι πλέον λειτουργικός, αλλά:
– Ετυμολογικός (καταδεικνύει την προέλευση των λέξεων).
– Ιστορικός (η γραφή των λέξεων παραμένει απαράλλακτη).
– Και κυρίως συμβολικός (συμβολίζει τη δήθεν ιστορική συνέχεια της νεορωμέικης εθνικής κοινότητας από την ελληνική αρχαιότητα έως σήμερα).

Γιατί θα πρέπει, όταν γράφουμε μια λέξη, θα πρέπει να γράφουμε και την ιστορία της εξέλιξής της; Την παράδοση (πραγματική ή φαντασιακή) που κουβαλάει η κάθε λέξη, τους κανόνες κι όλα τα συναφή; Αυτά θα μπορούσαν να τα μαθαίνουν στα πανεπιστήμια οι ειδικοί γλωσσολόγοι. Για τους υπόλοιπους όχι μόνον είναι εντελώς άχρηστα, αλλά καθίστανται και προβληματικά με τις νέες τεχνολογίες, όπου κυριαρχεί η αγγλική γλώσσα και οι λατινικοί χαρακτήρες.

 

Η προέκταση του χεριού των νέων σήμερα είναι το κινητό τους. Στην τάξη κρύβεται ανάμεσα στα πόδια ή στην κασετίνα ανάμεσα στα στυλό, για να βλέπεις αν έρχεται μήνυμα ή κλήση. Τα sms δίνουν και παίρνουν. Οι ταχύτητες είναι εκπληκτικές, τυφλό σύστημα και καμία αγωνία ορθογραφίας, μιας και το κείμενο είναι σε greeklish. Τα greeklish σκοπεύουν στη φωνητική απόδοση των ελληνικών.

 

Η γραφή,
που γεννήθηκε με τις νέες τεχνολογίες
Γιατί, άραγε, όλοι οι νέοι γράφουν με λατινικούς χαρακτήρες; Για πιο γρήγορα και πιο εύκολα. Greeklish θα γράψει κάποιος στο mnm (μήνυμα) στο κινητό, στο chat, σε κάποιο forum, πιθανόν στο e-mail.

Είναι πλέον μάταιο να χαρακτηρίσουμε τα greeklish μία σύγχρονη μάστιγα. Έχουν παγιωθεί, κυκλοφορούν ανάμεσά μας, οι νέοι θεωρούν δεδομένη τη γραφή με αυτή τη μορφή, νιώθουν άνετα και χωρίς κόμπλεξ για ορθογραφικά τους λάθη.

 

Greeklish στο Youtube.

Στα greeklish έχει καταργηθεί η ορθογραφία (ximia αντί για χημεία, ine αντί για είναι κ.λπ.), παραλείπεται ο τονισμός, τα σημεία στίξης έχουν αντικατασταθεί από τα αγγλικά, ενώ συνηθίζεται και η σύντμηση των λέξεων (tespa αντί για τέλος πάντων, tpt αντί για τίποτα).

Ταυτόχρονα, τα greeklish λειτουργούν ως στοιχείο συνοχής, ως συνδετικός κρίκος, που ενώνει τους χρήστες και ως σημείο αναγνώρισης μεταξύ τους. Δεν υπάρχει περίπτωση νέος άνθρωπος να πεισθεί να γράψει το μήνυμα που στέλνει στο φίλο του στο «καθαρόαιμο ελληνικό αλφάβητο».

 

Ορθοπαιδικά ή ορθοπεδικά; Η σχιζοφρένεια της ορθογραφίας σε δυο πινακίδες του ίδιου καταστήματος.

Το φαινόμενο εξαπλώνεται σε τέτοιο βαθμό για διάφορους λόγους, όπως:

Πρώτον, γιατί φανερά εξυπηρετεί ανάγκες. Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας παρέχει ταχύτητα και ευκολία στον τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων με την παράλληλη γλωσσική ηγεμονία της αγγλικής γλώσσας, που είναι και η ορολογία της πληροφορικής.

Δεύτερον, εξοικονομείται χρόνος, καθώς δεν είναι αναγκαίο να αλλάζουν οι χρήστες συνεχώς την γλώσσα του πληκτρολογίου.

Επιπλέον, η ορθογραφία δεν τους απασχολεί τους χρήστες του συγκεκριμένου γλωσσικού κώδικα καθώς δεν μπορεί κάτι να χαρακτηριστεί ως ορθογραφικό λάθος. Και τέλος, επειδή δεν υπάρχει κάποιο αντίπαλο δέος που να αντιπροταθεί. Είναι παράλογο να ζητάμε από τους νέους να εγκαταλείψουν τα greeklish, όταν αυτό που τους αντιπροτείνουμε είναι μια ανοησία (άλλο να γράφουν κι άλλο να διαβάσουν με ένα σωρό τρόπους και κανόνες, όπως θα δείξουμε παρακάτω).

Κρατικές ανορθογραφίες.

 

---

 

 

---

 

Η γλωσσική μας ασυνέχεια
Ένας από τους μεγαλύτερους μύθους του νεορωμέικου εθνικισμού είναι η τρισχιλιετής και πλέον ιστορία της γλώσσας μας, η δήθεν συνέχειά της από την αρχαιότητα. «Η ενιαία και αδιαίρετη ελληνική» αποτελεί σχεδόν στερεοτυπική έκφραση, που επαναλαμβάνεται συνεχώς. Ο μύθος τροφοδοτεί και τροφοδοτείται από τον μύθο της πολιτισμικής και φυλετικής ενότητας και συνέχειας.

Η γλώσσα, που επιβλήθηκε στους σημερινούς κατοίκους του ελλαδικού χώρου μέσω της υποχρεωτικής παιδείας του έθνους─κράτους, έπρεπε οπωσδήποτε να αναχθεί στην αρχαιότητα, καθότι η συνέχεια του «ελληνισμού» προϋποθέτει, φυσικά, και τη συνέχεια της γλώσσας. Γι’ αυτό το λόγο έχει θεσπισθεί η ανούσια διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών ήδη από το Γυμνάσιο. Δεν ενδιαφέρει το εκπαιδευτικό σύστημα να μάθει αρχαία ο μαθητής. Τα διδάσκεται όμως, προκειμένου να πεισθεί, ότι είναι απόγονος των αρχαίων ελλήνων.

Για τους σημερινούς ρωμιούς,
παρά τα χρόνια, που υποχρε-
ωτικά διδάσκονται αρχαία ελλη-
νικά στο σχολείο, είναι σαφές, ότι τους είναι εντελώς ακατανόητα. Το επιχείρημα, ότι πολλές λέξεις είναι ίδιες ή παρόμοιες δεν καθιστούν τα αρχαία κατανοητά, καθώς η αναγνώριση σποραδικών λέξεων μέσα σε προτάσεις δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση κατανόηση του νοήματος των προτάσεων.

Η σχετική λεξιλογική και μορφολογική ομοιότητα της σημερινής γλώσσας (ρωμέικα, όπως λέγονταν μέχρι πρότινος) με προγενέστερες φάσεις της οφείλεται στον καθαρευουσιανισμό και στην τάση υποχρεωτικής «εξυγίανσής» της από διάφορα ξένα στοιχεία (αλβανικές, τούρκικες, σλάβικες κ.λπ. λέξεις και τοπωνύμια).

 

Ράδιο Ανοησία. Είτε πανεπιστημιακοί είτε χαβαλέδες, οι ρωμιοί, τα ίδια εθνικιστικά φληναφήματα αναμασούν.

Η γλώσσα έχει μπολιασθεί με την αθρόα χρήση αρχαίων λέξεων και ριζών για την δημιουργία νέων λέξεων από τον 19ο αιώνα και μετά. Κάποιες λέξεις επομένως, που χρησιμοποιούμε σήμερα στη γλώσσα μας, οι οποίες είναι ίδιες ή μοιάζουν με αρχαίες, δεν χρησιμοποιούνταν διαχρονικά, αλλά «νεκραναστήθηκαν» και επιβλήθηκαν μετά τη δημιουργία του κράτους, για να πείσουν τους αρβανίτες, βλάχους, βορειοαφρικανούς, ανατολίτες κ.λπ. κατοίκους του ελλαδικού χώρου για τη δήθεν γλωσσική ─και κατ’ επέκταση φυλετική τους─ συνέχεια.
 

Greeklish στο Instagram.

Όλα τα γλωσσικά κριτήρια συνηγορούν, στο ότι τα ρωμέικα, που μιλάμε σήμερα, δεν έχουν άμεση σχέση με τα αρχαία ελληνικά. Δεν αποτελούν μορφές της ίδιας γλώσσας. Βαπτίστηκαν ελληνικά, όπως κι οι ρωμιοί βαπτίστηκαν έλληνες. Ο μύθος της ενιαίας ελληνικής δεν έχει σχέση με τη γλωσσολογία, αλλά με την πολιτική. Δεν υπάρχει μια ενιαία ελληνική, όπως δεν υπάρχει εξ άλλου και κάποιος ενιαίος «ελληνισμός». Άλλωστε, όλες οι γλώσσες τοποθετούνται κάπου σε ένα ιστορικό συνεχές, διαθέτουν δηλαδή κάποια άλλη γλώσσα καταγωγής, η οποία για τα ελληνικά είναι η ινδο-ευρωπαϊκή. Διαβάστε στην «Ελεύθερη Έρευνα» για τη γλωσσική ασυνέχεια στον ελλαδικό χώρο από την αρχαιότητα έως σήμερα, στο άρθρο: Τη γλώσσα μου έδωσαν ρωμέικη.

 

Τα greeklish βρίσκονται ακόμα σε διαδικασία εξέλιξης. Με ελάχιστους κανόνες θα μπορούσαν να είναι εύχρηστα χωρίς παρανοήσεις.

Άλλα γράφουμε,
άλλα διαβάζουμε
Η γλώσσα αλλάζει μαζί με την κοινωνία που τη χρησιμοποιεί. Με την πάροδο του χρόνου η προφορική και η γραπτή μορφή μιας γλώσσας συχνά απομακρύνονται η μία από την άλλη, ώσπου κάποια στιγμή η ιστορική ορθογραφία μιας γλώσσας δεν ανταποκρίνεται πλέον στη σύγχρονη προφορά της. Ετσι, η σύγχρονη ελληνική γραφή είναι φορτωμένη με φθογγόσημα (η, ι, υ, οι...) και ως πριν από μερικές δεκαετίες με τα σύμβολα των τόνων, αλλά χωρίς αντιστοιχία στη σύγχρονη προφορική γλώσσα.

 

Οι γλώσσες στην εποχή μας εμπλουτίζονται και με εικονίδια από τα social media. Τα εικονίδια καλύπτουν ένα κενό της επικοινωνίας του 21ου αιώνα, μιας και είναι ευέλικτα, άμεσα και δημιουργούν όμορφο τόνο.    Το φατσάκι που «κλαίει από τα γέλια», ανακηρύχθηκε η «λέξη της χρονιάς» από την Oxford Dictionaries, χωρίς καν να είναι λέξη. Το συγκεκριμένο emoji είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο στον κόσμο. Η χρήση του αυξήθηκε τέσσερις φορές τους προηγούμενους 12 μήνες στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου αντιπροσωπεύει το 20% όλων των εικονιδίων, που χρησιμοποιούνται.

Αυτό που είναι ολοφάνερο σ’ αυτόν, που κατέχει ή προσπαθεί να μάθει νεορωμέικα, είναι, ότι άλλα γράφουμε και άλλα προφέρουμε. Γράφουμε παιδί, όμως δεν προφέρουμε παϊδί, αλλά πεδί. Γράφουμε και, και προφέρουμε κε, γράφουμε οίκος και προφέρουμε ίκος, γράφουμε ειρήνη και προφέρουμε ιρίνι. Γράφουμε ίδιος, ήλιος, ύφος, είμαι, οίστρος, υιοθεσία, αλλά η αρχή των λέξεων αυτών, παρά τα διαφορετικά γράμματα, προφέρεται με τον ίδιο τρόπο: ι.

 

Αυτό συμβαίνει, γιατί εξακολουθούμε να χρησι- μοποιούμε έναν τρόπο γραφής, που είναι ιστο- ρικός, δηλαδή καταγράφει μια  παλιότερη προ- φορά. Στα αρχαία ελληνικά τα γράμματα (ή οι συνδυασμοί γραμμάτων) ι, η, υ, ει, οι, υι αντι- στοιχούσαν σε διαφορετικές προφορές, σε διαφο- ρετικούς φθόγγους. Σήμερα όμως, τα ι, η, υ, ει, οι, υι δηλώνουν τον ίδιο φθόγγο, το ι. Η προφο- ρά είναι διαφορετική, αλλά εξακολουθούμε να γράφουμε σαν να μην είναι. Έτσι, άλλα γρά- φουμε και άλλα προφέρουμε.

Αλλοιώσαμε το χαρακτήρα της γραφής. Άλλα γράφουμε κι άλλα διαβάζουμε κι αυτό εν ονόματι μιας φαντασίωσης, του έθνους.

Όταν το παιδί στέλνει sms στους γονείς: «8a giriso se kamia ora. mn me prmnt g fai 8a faw kana club ap e3o», το πιο πιθανό είναι εκείνοι να νομίσουν, ότι πατήθηκαν κατά λάθος τα πλήκτρα του κινητού.

Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στα ρωμέικα, αλλά και σε πολλές άλλες γλώσσες.

Ενώ, όταν πρωτοεφευρέθηκε το αλφάβητο, κάθε σύμβολο αντιστοιχούσε και σε κάποιο φθόγγο, σήμερα δεν συμβαίνει αυτό. Κάθε γλώσσα αλλάζει, εξελίσσεται, δεν αλλάζει όμως η γραφή.

 

Πιο εύκολα καταλαβαίνει η Ρωμιοσύνη το «fair play», παρά την ελληνικούρα «ευ αγωνίζεσθαι», που προτάθηκε ως ένα ελληνοπρεπέστερο υποκατάστατό του. Μάταια επιχειρούσαν οι δημοσιογράφοι να μάθουν να το λένε και να το επιβάλουν. Παροιμιώδης έμεινε η έκφραση αθλητικογράφου, η οποία καθώς μιλούσε για το θέμα, είπε: «…το ευ αγωνίζεσθαι, το fair play δηλαδή!».

Οι λαοί, αφού τα τελευταία διακόσια χρόνια με τη δημιουργία των εθνών-κρατών και την υποχρεωτική παιδεία─πλύση εγκεφάλου εντάχθηκαν σε κάποιο εθνικό σύνολο, έχουν ταμπουρωθεί σήμερα πίσω από τη γραφή και νομίζουν, ότι άμα αλλάξει, θα χάσουν την εθνική τους ταυτότητα.

 

Διάφορα κείμενα έχουν γραφεί σε greeklish κατά το μεσαίωνα. Αυτό, που σήμερα ο κόσμος αποκαλεί greeklish, λατινοελ- ληνικά ή φραγκολεβαν- τίνικα δεν είναι σύγχρο- νο φαινόμενο. Αντίθετα, είναι μια πρακτική, που εμφανίστηκε σε διάφο- ρους τόπους και εποχές και εφαρμόστηκε από διά- φορες κοινότητες με δια- φορετικούς τρόπους.

 

Το παράδειγμα της Τουρκίας
Ο γλωσσολόγος Νίκος Χατζηδάκης είχε δηλώσει το 1931 στη «Νέα Εστία»: «Αλήθεια, πρέπει να πω κάτι για ένα επιχείρημα, που δεν το έχω ακόμη αναφέρει. Με την εισαγωγή ξενικού αλφαβήτου δεν θα χάσουμε ένα μέρος από τον εθνισμό μας;».

Η εθνική ταυτότητα μιας κοινότητας όμως, δεν εξαντλείται στην ορθογραφική μεταρρύθμιση ούτε κρέμεται από την ιστορική ορθογραφία. Χάνουμε από τον «εθνισμό μας», όταν μαθαίνουμε, όπως τώρα κάνουμε, μουσική από νότες, που γράφονται σε ένα διεθνές μουσικό αλφάβητο, όταν λογαριάζουμε στο διεθνές σήμερα σύστημα γραφής των αριθμών ή όταν ντυνόμαστε ευρωπαϊκά;

Ο Κεμάλ Ατατούρκ, ανάμεσα στις πολλές μεταρρυθμίσεις, που επέβαλε στην Τουρκία, ήταν και που αντικατέστησε το αραβικό αλφάβητο με το λατινικό. Αυτό βέβαια, δεν έπληξε καθόλου τον τούρκικο εθνικισμό. Αντίθετα, όταν προ ετών άρχισαν οι συζητήσεις για τυχόν ένταξη της γείτονος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η χρήση του λατινικού αλφαβήτου από την Τουρκία αποτέλεσε διαπραγματευτικό ατού για τους τούρκους διπλωμάτες, οι οποίοι δεν παρέλειπαν να προβάλλουν την Ελλάδα ως αντιπαράδειγμα χώρας της Ευρώπης, που δημιουργεί δυσχέρειες με χρήση άλλου αλφαβήτου.

 

Μία ακόμα λέξη της εποχής μας, που χρησιμοποιείται ευρέως κι από τη νεολαία στην Ελλάδα, βρήκε τη θέση της στην on line μορφή του Λεξικού της Οξφόρδης. Πρόκειται για τα αρχικά YOLO: You Only Live Once (ζεις μονάχα μια φορά).

Ακόμα και να αντικατασταθεί το αλφάβητό μας με κάποιο άλλο, δεν πρόκειται να αλλοιωθεί η εθνική συνείδηση των ρωμιών, όπως φοβούνται και προπαγανδίζουν οι εθνικιστές. Εφ’ όσον εξακολουθεί να υφίσταται το υποχρεωτικό κρατικό σχολείο, θα εξακολουθήσει με την πλύση εγκεφάλου των νέων να τους διαμορφώνει την εθνική τους συνείδηση. Στην Ελλάδα αυτό έχει κατοχυρωθεί και συνταγματικά. (Διαβάστε στην «Ελεύθερη Έρευνα»: Με το ζόρι έλληνες!).

 

Το σήμα του Αρχηγού Ναυτικού προς τις μονάδες του Στόλου τη νύκτα των Ιμίων γραμμένο σε greeklish. Οι ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποιούν τα greeklish εδώ και δεκαετίες στα τηλέτυπα.

Στα σχολεία της Ρωμιοσύνης έπεισαν τον κάθε βλάχο, αρβανίτη κ.λπ., ότι είναι απόγονος των αρχαίων ελλήνων. Του άλλαξαν και τη γλώσσα διδάσκοντάς του κάτι, που το ονόμασαν ελληνικά (τα ρωμέικα), του άλλαξαν χιλιάδες τωπονυμίων κι έτσι αυτός πείστηκε, ότι είναι στ‘ αλήθεια φυλετικός απόγονός τους. (Διαβάστε στην «Ελεύθερη Έρευνα»: Η πραγματική καταγωγή μας).

 

Greeklish στην τηλεόραση.

Το ίδιο έγινε και στους πληθυσμούς της Αλβανίας, που πίστεψαν, ότι είναι απόγονοι των ιλλυριών, της Π.Γ.Δ.Μ., που βαφτίστηκαν απόγονοι των αρχαίων μακεδόνων, της Ρουμανίας των δακών κ.λπ..

Πόσο πιο απλά θα ήταν τα πράγματα στα Βαλκάνια, αν στα σχολεία των εθνών-κρατών δεν διδάσκονταν όλες αυτές οι φαντασιώσεις περί καταγωγής με διαχρονικές ─υποτίθεται─ γλώσσες και γραφές κ.λπ. και διδασκόταν μια ενιαία γραφή τύπου greeklsih και μια ενιαία γλώσσα ως κύρια (π.χ. τα αγγλικά). Από πόσα πάθη και μίσος θα είχαμε γλιτώσει, από πόσους πολέμους, εκτοπίσεις και προσφυγιές…

 

Πολλοί χαρακτήρες του χαλκιδικού αλφαβήτου είναι οι μετέπειτα καλούμενοι λατινικοί. (Βλ. Τη γλώσσα μου έδωσαν ρωμέικη). Το αλφάβητο που χρησιμοποιούμε σήμερα στην Ελλάδα προέρχεται από το αττικό, ενώ το λατινικό από το χαλκιδικό. Αποδυναμώνεται έτσι η επιχειρηματολογία των εθνικιστών κατά των greeklish, στα οποία γίνεται χρήση ξένου αλφαβήτου, των λατινικών.

 

Επίλογος
Η γραφή με λατινικούς χαρακτήρες δεν εμποδίζει τη δημιουργική γλωσσική χρήση. Η ευρύτατη και συνεχιζόμενη χρήση των greeklish από την εγχώρια ηλεκτρονική κοινότητα ─και όχι μόνο─ έχει καταδείξει, ότι η γλώσσα μας απλά απέκτησε ακόμη ένα βοήθημα.

 

Σήμερα, η ίδια νοοτροπία που παρεμπόδισε ή καθυστέρησε κάθε μεταρρύθμιση της ορθογραφίας κατά το παρελθόν, επαναλαμβάνεται στην περίπτωση των greeklish.

Αυτό, οφείλεται πρωτίστως στο φαντασιακό της Ρωμιοσύνης. Στο διαχρονικό της φόβο απέναντι σε κάθε γλωσσική καινοτομία και αλλαγή:
Απειλείται η γλώσσα μας! Θα χάσουμε την εθνική μας ταυτότητα…

Ο κόσμος εξελίσσεται, η τεχνολογία προχωρεί, αλλά ο ρωμιός παραμένει αλυσοδεμένος στις παρωχημένες εθνικές ονειρώξεις του.

---

 

---