Η Ελλάδα μου και η Ελλάδα μας, με τα τόσα κουσούρια, τα τόσα στραβά και ανάποδα. Και με τις τόσες ωμορφιές, που λίγες υπάρχουν σαν κι‘ αυτές στον κόσμο
Απο τις 17. Μαΐου μέχρι τις 10. Ιουνίου 2012 έκανα διακοπές στην πατρίδα μου την Ελλάδα, που την αγαπώ εγκεφαλικά και με το στομάχι, γιατί το στομάχι είναι εκείνο που σε κάνει να νοιώθεις, να αισθάνεται χαρά και λύπη, ευεξία ή απογοήτευση. Και αυτά που ένοιωσα στην Ελλάδα και τα επεξεργάσθητα με τον υπολογιστή του μυαλού μου, θα τα γράψω εδώ, όσο γίνεται πιο σύντομα και συμπαγή.
Άφιξη
Πέταξα με την Air Berlin, παρέα με δύο καλές μου φίλες, Βερολίνο-Θεσσαλονίκη μέσω Στουττγκάρδης. Γιατί μέσω Στουττγκάρδης; Διότι προφανώς το αεροπλάνο δεν γέμισε στο Βερολίνο και πέρασε απο την Στουττγκάρδη για να πάρει και άλλους επιβάτες. Μισό αεροπλάνο, όπως και κατα το ήμυσι είναι εφέτος πεσμένος ο ελληνικός τουρισμός, η βλακωδώς λεγόμενη βαρειά βιομηχανία της Ελλάδος. Ποιός φταίει; Θα το δούμε αργότερα.
Πλησιάζουμε την Θεσσαλονίκη, πετάμε πάνω απο την Χαλκιδική, κι’ αυτό που βλέπω κάτω είναι μόνο σπίτια και χωράφια. Ολόκληρη η Χαλκιδική έχει καταπατηθεί απο τον Έλληνα, που με πάθος λέει. ότι αγαπάει τον τόπο του: Τα σπίτια και τα χωράφια έχουν ανέβει μέχρι τις παρυφές των βουνών, κάποιο χωροταξικό σχέδιο που να προβλέπει περιοχές για οικοδόμηση, χώρους για πράσινο, για δάσος και αναψυχή, για άλλες χρήσεις (βιομηχανία, βιοτεχνία), δένδοφυτεύσεις στα σύνορα των χωραφιών, που θα προστατεύουν τις καλλιέργεις απο ανέμους και θα ρίχνουν κάποια σκιά στο λιοπίρι, κατα μήκος των δρόμων κ.λπ., δεν είναι ορατό. Αυτο που βλέπει κανείς είναι μόνο σπίτια και χωράφια, καταπατημένη και «αξιοποιημένη» γη απο βάναυσους, που το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η αρπαχτή. Η άλλοτε πανέμορφη Χαλκιδική, απο την την Σιθωνια και τον Πολύγυρο μέχρι και την Θεσσαλονίκη, έχει οικοπεδοποιηθεί, την εποχή εκείνη, που οι νοσταλγοί της σήμερα αποκαλούν τον παράδεισο της «ευημερίας» που βλέπουν να χάνεται.
Το ταξί που μας πάει στην πόλη δεν είναι και καθαρό και ο οδηγός του, που δεν φοράει ζώνη ασφαλείας, μιλάει φωναχτά στον ασύρματο με έναν συνάδελφό του για κάποιες μυστηριώδεις δουλειές που θα κάνουν το απόγευμα, θεωρώντας εμάς τους επιβάτες σαν ένα είδος ακροατήριο. Όσο πλησιάζουμε το κέντρο, τόσο και η κυκλοφορία γίνεται πιό ασφυκτική και αυξάνεται η νευρικότητα στους δρόμους, προφανώς γιατι οι περισσότεροι οδηγοί – και ιδιαίτερα οι ταξιτζήδες – ποσώς ενδιαφέρονται για τις πινακίδες κυκλοφορίας και τα φανάρια στις διασταυρώσεις και δεν μένουν στην λωρίδα κυκλοφορίας τους αλλά «πηδάνε» και χώνονται όπου βρούν ένα εκατοστό ελεύθερο, αναγκάζοντας τον διπλανο τους να ζορίσει τον παραδίπλα του. Άλλωστε και οι διαχωριστικές γραμμές στους δρόμους έχουν ξεθωριάσει ή σβύσει, στην Ελλάδα η λέξη συντήρηση είναι άγνωστη, έγινε ένας δρόμος, θα μείνει στον αιώνα τον άπαντα όπως είναι, χωρίς επισκευές και συντήρηση, κι’ ας έχει καταντήσει απο τις λακκούβες σχεδόν αδιαβατος.
Θεσσαλονίκη-Κεραμωτή
Με νοικιασμένο αυτοκίνητο πάμε την άλλη μέρα μέσω Εγνατίας οδού στην Κεραμωτή. Περνάμε πρώτα την λίμνη Κορώνεια ή Λίμνη Αγίου Βασιλείου, που την δεκαετία του 1970 είχε έκταση 45.000 στρέμματα και σήμερα, λόγω υπεραντλήσεως και χρήσης για χαβούζα (αποδέκτης των δηλητηριωδών παρασιτοκτόνων που χρησιμοποιούν αυτοί που κατα καταπάτησαν την γύρω γή και την έκαναν χωράφια), έχει σχεδόν στερέψει, ενώ πρίν μερικά χρόνια περίπου 30.000 αποδημητικά πουλιά είχαν δηλητηριασθεί όταν πήγαν να πιούν νερό και σήμερα την αποφεύγουν. Αμέσως μετα έρχεται η λίμνη Βόλβη με έκταση περίπου 70 τ.χ. και μια πλούσια ιχθυοπανίδα με 24 είδη ψαριών, ποιός ξέρει για πόσο ακόμη. Να πώ δε, ότι τόσο η λίμνη Βόλβη, όσο και η Κορώνεια προστατεύονται σαν υγρότοποι από τη Συνθήκη Ramsar.
Στα μισά του δρόμου για την Κεραμωτή βρίσκεται η Ασπροβάλτα, όπου οι οδηγοί κάνουν μια στάση. Φάγαμε στο εστιατόριο «Κωνσταντινούπολις», εγώ μια μερίδα πατάτες και ένα τζατζίκι, που με έκαναν για πρώτη φορά να νοιώσω, ότι είμαι στην Ελλάδα που γνωρίζει το στομάχι μου. Θαυμάσια, σπιτική κουζίνα, που συνιστώ ανεπιφύλαχτα στον καθένα και σε πολύ χαμηλές τιμες (οι πατάτες τέσσερα, το τζατζίκι δύο ευρώ). Συνεχίζουμε περνώντας τον Στρυμώνα και πλησιάζουμε την Καβάλα, που παρα τις στροφές της Εγνατίας σε υποδέχεται φορώντας τα γιορτινά της, με τα κυπαρίσσια και άλλα δέντρα στην άκρη του δρόμου και ανάμεσά τους τεράστιοι θάμνοι με γενίστη (φρύγανο), στολισμένοι στα κίτρινα, που μαζί με τις παπαρούνες ανέβηκαν και ωμορφαίνουν και το διαχωριστικό κιγκλίδωμα του δρόμου. Σε λίγο περνάμε τα πετροχημικά της Καβάλας/Νέας Καρβάλης, το δυιλίστήριο πετρελαίου και μετα το ζαχαροπλαστείο του Ιωσηφίδη με τους κουραμπιέδες και τα τοπικά γλυκά του. Μερικά χιλίομετρα ακόμη και έξοδος για Αεροδρόμιο Καβάλας «Μεγας Αλέξανδρος» και Κεραμωτή. Απο κεί είσαι σε είκοσι λεπτά στην Κεραμωτή.
Στην Κεραμωτή
Απο το 1990 περνάω τις διακοπές μου στην Κεραμωτή, το μικρό αυτό λιμάνι κοντά στην Καβάλα. Το περιμένω αυτό ένα χρόνο, για να χώσω τα πόδια μου στην ζεστη ψιλή άμμο της θαυμάσιας παραλίας της, να κολυμπήσω, να φάω ψάρι που φέρνουν κάθε πρωί τα αλιευτικά σκάφη, που επανδρωμένα με έμπειρους ναυτικούς απο την Αίγυπτο, ξεκινούν κατα τις 8 το βράδυ και επιστρέφουν γύρω στις 6 το πρωί για να ξεφορτώσουν τα ψάρια τους που παραλαμβάνονται αμέσως απο μεταφορικά αυτοκίνητα για να πάνε στην Καβάλα, την Ξάνθη, τα γύρω χωριά, ακόμη και στην Θεσσαλονίκη.
Προτιμώ την Κεραμωτή για πολλούς λόγους. Απο κεί μπορώ να πάω στην Ξάνθη, για να γυρίσω για λίγο την παλιά πόλη που σώθηκε ως εκ θαύματος απο την καταστροφική μανία του Ελληνα, να στενοχωρηθώ για τα κλειστά και παραδομένα στα δόντια του χρόνου καπνομάγαζα του Πετρίδη, όπου σαν 17χρονος δούλευα στα υπόγεια σαν πατητής, να συναντήσω όσους συμμαθητές μου έμειναν ακόμη και να απολαύσω τα μοναδικά φαγητά της («Κληματαριά», «Φαναράκια») και τα γλυκά της (Καριόκες του «Παπαπαρασκευά», σουτζούκ λουκούμ). Και στην Σταυρούπολη όπου γεννήθηκα και έμαθα να κολυμπώ (στον Νέστο), στην Καβάλα να δώ το ανακαινισμένο «Ιμαρέτ» και το σπίτι του Μοχάμετ Αλη, που μάλλον εκ προθέσεως το αφήνουν να καταρρέει, στην Θάσο, που είδα να υποφέρει απο έλλειψη τουριστών και το μουσείο στον Λιμένα κλειστό και την αρχαία αγορά της εγκαταλελειμένη και σκεπασμένη απο την οργιάζουσα βλάστηση, παρα τους 33 υπαλλήλους που απασχολεί σαν οργανισμός, όπως μου είπε ένας μαγαζάτορας του κεντρικού δρόμου.
Θεσσαλονίκη
Η Θεσσαλονίκη, τουλάχιστον στο κέντρο της, είναι η ωραιότερη πόλη της Ελλάδος και αυτή που μοιάζει κάπως σαν «ευρωπαϊκη» . Σαν κέντρο εννοώ το τετράγωνο ανάμεσα στον Λευκό Πύργο, τα Λαδάδικα και την Εγνατία, εκει που βρίσκονται και οι αξιόλογες χριστιανικές εκκλησιές απο το Βυζάντιο, ο Άγιος Δημήτριος, η Αγία Σοφία, η Μονή Βλατάδων κ.π.α., τα βυζαντινά και ρωμαϊκά τείχη, η Αρχαία Αγορά, η Ροτόντα, η Αψίδα του Γαλέριου (Καμάρα), τα Ρωμαϊκά Ανάκτορα-Ιππόδρομος, τα μουσουλμανικά μνημεία Χαμζά Μπέη Τζαμί, Αλατζά Ιμαρέτ, Γενί Τζαμί, η Σκεπαστή Αγορά (Μπεζεστένι), κάτι άνάλογο με το Kapalı Çarşı της Κωνσταντινούπολης και τα εβραίικα μνημεία και κτίρια όπως το Γιαχουντί Χαμάμ, το παλιό ταχυδρομείο στην Τσιμισκή, το ανακατακευασθέν πολυκατάστημα του βαρώνου Hirsch η την Κάζα Μπιάνκα (Casa Bianca), το Ε΄ Γυμνάσιο Αρρένων επι της οδού Βασιλίσσης Όλγας, αυτά τα λίγα που επέζησαν απο την καταστροφή που σήμαινε για τις ελληνικές πόλεις η περίφημη αντιπαροχή του Κωνσταντίνου Καραμανλή και η απληστία και αρπακτικότητα του Έλληνα, που έχτισε ότι ήταν ακάλυπτο. Και που συνεχίζεται ακόμη και σήμερα, παραδείγματος χάριν με τα «έργα ανάπλασης» της νέας παραλίας, όπου αντι για δέντρα φυτεύουν και πάλι τσιμέντο που διαχωρίζει τις «ενότητες» που θα λέγονται κήπος του ήχου, κήπος των ρόδων, κήπος της μνήμης, κήπος της μουσικής και άλλες τέτοιες σαχλαμάρες. Τσιμέντο και μπετόν αρμέ απο ανθρώπους με παιδιαρίστικά μυαλά, που παίζουν ακόμη κούκλες και σπιτάκια, καταστρέφοντας έτσι τις πολεις και στερώντας απο τους κατοίκους τους την δυνατότητα να μπορούν να περπατούν.
Δεν θα επεκταθώ περισσότερο στο θέμα αυτό, γιατί η καταστροφή της ελληνικής φύσης, η ανικανότητα και διαφθορά της δημόσιας διοίκησης, η αρπακτικότητα του Έλληνα που ενισχύεται απο την παντελή έλλειψη ελέγχου και επιβολής νόμου και τάξεως, έχουν κάνει την Ελλάδα μια καρικατούρα ευρωπαϊκου κράτους, που φαίνεται όχι μόνο απο τους καραγκιόζηδες και φανφαρώνους πολιτικούς που την κυβερνούν, αλλά και απο την κατάντια των πόλεων: Δρόμοι που έγιναν για να κυκλοφορούν κάποτε γαίδούρια και κάρα, γέμισαν απο αυτοκίνητα και εκτόπισαν τον πεζό, που μόνο πετώντας μπορεί να τους διασχίσει. Είναι όμως κρίμα να βλέπεις στο κέντρο της Θεσαλλονίκης αληθινά κομψοτεχνήματα να καταρρέουν αφημένα στη μοίρα τους, μουσουλμανικά μνημεία να χρησιμοποιούνται σαν μαγαζιά ή να είναι μεσ’ στη βρώμα και άλλα, όπως το Χαμζά-Μπέη τζαμί (φωτογραφία αριστερά), που λειτουργούσε πρίν μερικά χρόνια σαν κινηματογράφος (το περίφημο «Αλκαζαρ») όπου παίζονταν πορνοταινίες. Και όταν το σταμάτησαν, το περιτύλιξαν με σκαλωσιές, που σκουριάζουν, χρόνια τώρα. Ντροπή.
Κυκλοφορία
Είδα στους δρόμους της Θεσσαλονίκη, της Καβάλας, της Ξάνθης, της Κομοτηνής, ακόμη και της Κεραμωτής, πινακίδες που απαγορέυουν την στάση οχημάτων, στην Θεσσαλονίκη μάλιστα ένα δρόμο, κοντα στην Διεθνή Έκθεση, στολισμένο με τέτοιες πινακίδες, κάθε 10 μέτρα και απο μία! Που κανείς δεν λαβαίνει υπ’ όψιν, κανείς δεν ενδιαφέρεται για το πρόβλημα, κανείς δεν ελέγχει τους παραβάτες. Και επειδή ο έλεγχος και η τιμωρία είναι ανύπαρκτα πράγματα, προτείνω εδω στις κατα τόπους αρχές να ξυλώσοτν πάραυτα αυτές τις πινακίδες, που δεν έχουν απολύτως κανένα νόημα αλλά προάγουν, καθ’ ότι νομιμοποιούν, την παραβατικότητα.
Στο Βερολίνο τα αυτοκίνητα που είναι σταθευμένα παράνομα σηκώνονται με γερανό, που τα πάει χιλόμετρα μακριά, ενώ οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμα μέχρι και 135 Ευρώ και μερικους βαθμούς στο κυκλοφοριακό ποινικο μητρώο τους. Γιατί όμως στην Ελλάδα, όπου όλοι μιλάνε και παραπονούνται για την ανεργία, δεν συνεργάζονται οι Δήμοι και η αστυνομία με εταιρίες γερανοφόρων, που θα έδιναν δουλειά σε πολύ κόσμο και λεφτα στα ταμεία του κράτους, εκτός που θα έδειχναν και στον παραβάτη οδηγό, ότι τέτοια φερσίματα δεν είναι πλέον ανεκτά;
Και μια και μιλάμε για κυκλοφορία, να αναφέρω και την συνήθεια των ελληνων οδηγών να σταματούν όπου θέλουν και να ανάβουν το φλας του αυτοκινήτου, σαν αυτό να τους νομιμοποιεί την παραβατικότητα. Όχι δεν την νομιμοποιεί. Κάνει όμως τους ελληνικούς δρόμους έρμαιο του κάθε αγροίκου, ανόητου και τσαμπουκαλή, αυτουνου που μπροστα στο περίπτερό του βάζει κανα δυό διαφημίσεις παγωτού για να μην παρκάρει κανείς, ενώ άλλοι βάζουν βαρέλια, ακόμη και πασάλους. Σε δημόσιο δρόμο όλα αυτά.
Σκύλος, η ιερή αγελάδα των Ελλήνων
Και μια και μιλάμε για την κατάσταση στους δρόμους, να αναφέρω και τους αδέσποτους σκύλους, που σε μικρές πόλεις και χωριά αναπαυονται καταμεσής του δρόμου. Όταν μια μέρα πηγαίνοντας απο την Χρυσούπολη στην Κεραμωτή είδα, περνώντας το Αγίασμα, έναν σκύλο να μπαίνει στον δρόμο, φρέναρα, όμως αυτός που ερχόταν απο πίσω μου λίγο έλειψε να πέσει επάνω μου. Είχα την αίσθηση, ότι κατα την νοοτροπία του θα έπρεπε να χτυπήσω τον σκύλο συνεχίζοντας την πορεία μου σαν να μην συνέβη τίποτε. Αυτό δείχνουν άλλωστε οι «πατημένες» γάτες και τα άλλα μισολειωμένα ζώα στον δρόμο, με τους οδηγούς να λένε ίσως, καλά να πάθουν, τι γυρεύουν πάνω στο δρόμο ΜΟΥ.
Στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη υπάρχουν φιλοζωϊκές εταιρίες και άλλες οργανώσεις, που νοιάζονται για τα αδέσποτα ζώα. Όμως οι έντυπες και άλλες εκκλησεις τους δεν φτάνουν, αν δεν ψηφιστούν – και βέβαια αν τηρηθούν – οι νόμοι που θα προβλέπουν ποινές για τους παραβάτες. Και βέβαια την τακτοποίηση του θέματος, που δεν θα γίνεται μόνο στα βόρεια προάστεια των Αθηνών.
Θρησκοληψία
Θεσσαλονίκη, λεωφορείο Νο 5 για πλατεία Ελευθερίας. Μια ηλικιωμένη γυνάικα που κάθεται απέναντί μου σταυροκοπιέται κάθε φορά που θα δεί ένα παρακκλήσι ή μια εκκλησία. Καλά λέω, τόσα χρόνια που λέιπω δεν άλλαξε τίποτε εδώ; Και καλά η γριά αλλά η νέα των περίπου 25 χρονών που σταυροκοπιέται κι’ εκείνη, όταν το λεφωφορείο περνάει απο εκκλησία, και ο νεαρός των περίπου 20 ετών, που σταυροκοπιέται κι’ αυτός;
Διασταύρωση εθνικής οδού (ναι, έτσι λέγονται οι αυτοκινητόδρομοι και οι μεγάλοι δρόμοι που υπήρχαν πρίν, σαν να υπάρχουν και αντεθνικοί δρόμοι) Καβάλας-Κεραμωτής. Στην δεξιά μεριά μια μεγάλη εκθεση με ψησταριές κήπου και εικονοστάσια κάθε μεγέθους και κάθε γούστου. Απ’ αυτά που συναντάμε σε κάθε στροφή του δρόμου, εκεί που ο οδηγός άφησε την τελευταία του πνοή γιατί έτρεχε σαν τρελός ή ήταν μεθυσμένος. Τι να σου κάνει βρε Έλληνα ο Άγιος, αν εσύ δεν προσέχεις πως οδηγείς; Όμως εμείς θα στήσουμε εικονοστάσι, ίσως για να θυμώμαστε το πρόσωπο που έπαθε το ατύχημα. Αδιαφορώντας για το αν ο υπόλοιπος κόσμος που βλέπει αυτές τις ασχήμιες έχει τα ίδια φτωχά μυαλά μ‘ εσένα.
Καί όχι μόνο παρεκκλήσια αλλά και νέες εκκλησίες. Αντι να κλείσουν μερικές απο τις πάμπολες που υπάρχουν, ανεγείρονται συνεχώς και νέοι «ιεροί ναοί», απαίσια κατασκευάσματα απο τσιμέντο, με τις ελεύθερες σιδερόβεργες να βγαίνουν απειλητικά απο τους τοίχους, σαν νάνε έτοιμες να σε σουβλίσουν.
Φύση
Καλά, θα πούν αυτοί που με διαβάζουν, μόνο στραβά και ανάποδα είδες στην Ελλάδα; Όχι, είδα και ωραία, την ελληνική φύση. Που ιδιαίτερα την εποχή αυτή, μέσα Μαίου, είναι ότι το καλύτερο δημιουργηθηκε μέσα στους αιώνες της εξέλιξης, της Evolution. Γι‘ αυτό συνιστώ σε όποιον θέλει να απολαύσει πράσινο, σε συνδοιασμό βουνού και θάλασσας, να πάει στην Βόρεια Ελλάδα.
Να πάει στην Κεραμωτή και απο κεί μέσω Ξάνθης και Σταυρούπολης ή μέσω Κεχροκάμπου να ανέβει στην Χαϊντού, με τα απέραντα δάση της, πράσινο και δάσος, όσο βλέπει το μάτι σου (βλέπε φωτογραφία αριστερά). Την Χαϊντού, που όταν βρίσκομαι στην κορφή της νοιώθω να είμαι πιο κοντά σ’ αυτό που άλλοι το λένε Θεό. Η να μείνει στην Σταυρούπολη για μερικές μέρες, πράσινη, ήσυχη και με τον καθαρότερο αέρα του κόσμου, ένα σανατόριο για ταλαιπορημένους των μεγαλουπόλεων, όπως είπε η Marlies της παρέας μας. Ή να πάρει το τρένο απο την Ξάνθη για την Σταυρούπολη και να περάσει μέσα απο τις 32 γαλαρίες στα στενά του Νέστου. Ή να κάνει μια πορεία απο τους Τοξότες μέχρι τα Κομνηνά, έχοντας κάτω του τον Νέστο να στριφογυρίζει τις χαράδρες, πρωτού καταλήξει στούς Τοξότες, όπου τα νερά του θα μπούν σε κανάλια για να ποτίσουν και να κάνουν ευφορο τον κάμπο της Χρυσουπόλεως. Και όσα περισσέψουν, να πάνε στο Δέλτα του Νέστου, κοντα στην Κεραμωτή, που φιλοξενει μια τεράστια αποικία πουλιών, μια απο τις πλουσιότερες και μεγαλύτερες της Ευρώπης.
Φίλες και φίλοι μου, πάτε στην Θράκη να απολαύσετε βουνό και θάλασσα. Μια περιοχή, που μαζί με τα Ζαγόρια (η Λάιστα είναι πατρίδα του εκ μητρός παπού μου), με κάνουν υπερήφανο που κατάγομαι απο δύο απο τις ωραιότερες, αγριότερες και πλουσιότερες σε φύση περιοχές της πατρίδας μας.
Και όταν γυρνώντας κουραστείτε, κάντε μια στάση σε ένα απλό εστιατόριο. Αν είναι κοντα στην θάλασσα, φάτε ψάρι της ημέρας απο την Κεραμωτή, αν είναι στην ενδοχώρα, στην Σταυρούπολη ή τα Κομνηνά, φάτε κρέας, το νοστιμότερο και αγνότερο της περιοχής. Μαζί με μια χωριάτικη σαλάτα, που τόσο νόστιμη δεν θα την φάτε πουθενά αλλού, κι’ ένα πενηνταράκι «Λαβύρινθο» απο την μικρή ποτοποιεία του παληού συμμαθητή μου Πασχάλη.
Καλώς σας βρήκα.
